Fırat Üniversitesi (FÜ) Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü'nden Doç. Dr. Mustafa Boyrazlı liderliğindeki bir ekip, çığır açan bir başarıya imza attı. Hayvan gübresi proses atıklarını kullanarak, gıda, eczacılık ve daha birçok sektörde kullanılan aktif karbon üretmeyi başardılar. Bu yenilikçi yöntem, biyogazdan elektrik enerjisi üreten bir firmanın talebi üzerine geliştirildi. Firma, tavuk gübresinden biyogaz üretimi sonucu oluşan atıkların değerlendirilmesi konusunda üniversiteye başvurmuştu. Ekip, aylar süren yoğun laboratuvar çalışmaları sonucunda, "Hayvan dışkısından enerji üretimi gerçekleştiren güç santrallerinde üretim sonrası oluşan katı atıkların flotasyon ile zenginleştirilmesi" yöntemini geliştirdi. Bu yöntem, atık suda bulunan veya bir üretim sürecinde ortaya çıkan ve çevreye zararlı olan kirleticilerin birleşiminden oluşan proses atıklarını değerlendirerek, ekonomik ve çevresel açıdan büyük bir fayda sağlıyor. Geliştirilen yöntem Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) tarafından tescillendi ve 9. Uluslararası Buluş Fuarı'nda bronz madalya kazandı.

Hayvan Gübresi Atıklarından Değerli Ürün Elde Edilmesi

Doç. Dr. Boyrazlı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yöntemin hayvansal kaynaklı karbon salınımını azaltarak çevre kirliliğini önlemeye büyük katkı sağlayacağını vurguladı. Türkiye'deki ve dünya genelindeki biyoenerji tesislerinin artan sayısına dikkat çeken Boyrazlı, bu metotla milyonlarca ton hayvansal gübre atığının ekonomiye kazandırılabileceğini belirtti. Ekip, flotasyon yöntemiyle gübre atıklarındaki karbon içeriğini %28-30'dan %65'lere kadar yükseltmeyi başardı. Bu yüksek karbon içeriğine sahip ürün, aktif karbon üretiminde kullanılıyor. Ayrıca, enerji üretim tesisinde tekrar kullanılabilecek bir malzeme de elde edildi. Üretilen aktif karbon, diş macunundan sigara filtrelerine, su arıtma cihazlarından çeşitli tıbbi uygulamalara kadar geniş bir kullanım alanına sahip.

Çevre Dostu ve Ekonomik Bir Çözüm

Dünyada farklı kaynaklardan aktif karbon üretildiğini ancak hayvan gübresinin proses atığından aktif karbon üretiminin hem daha ekonomik hem de daha çevreci olduğunu belirten Doç. Dr. Boyrazlı, bu yöntemin sera gazı etkisine neden olan karbon salınımını azaltmada önemli rol oynayacağını ifade etti. Elazığ'daki bir biyogaz tesisinden alınan numuneler üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda geliştirilen yöntem, Adana'da düzenlenen TEKNOFEST'te sergilendi ve takdir topladı. Bu yöntemin Konya'daki bir patent ofisi aracılığıyla uluslararası alanda da tescillenmesi için çalışmalar devam ediyor. Dünya genelinde benzer bir çalışmanın olmaması, bu buluşun önemini ve orijinalliğini vurguluyor. Bu çalışma, biyoenerji üretim tesislerinin atıklarının değerlendirilmesi konusunda örnek teşkil edecek ve telif hakkı Türkiye'de kalacaktır.

Uluslararası Patent Başvurusu

Doç. Dr. Boyrazlı, "Atığın atığını da değerlendirmiş olduk" diyerek çalışmanın kapsamlılığını özetledi. Bu yöntem, hem Türkiye ekonomisine hem de Fırat Üniversitesine önemli katkılar sağlayacak. Uluslararası patent başvurusunun da yapılmasıyla, bu çevre dostu ve ekonomik yöntemin global çapta yaygınlaşması hedefleniyor. Bu proje, atık yönetimi ve sürdürülebilir enerji üretimi alanlarında önemli bir adım olarak kabul ediliyor.